Uszkodzenia stożka rotatorów – przyczyny, objawy i leczenie.

Stożek rotatorów to grupa czterech mięśni i ich ścięgien (mięśnie nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, podłopatkowy i obły

mniejszy), odpowiedzialnych za dynamiczną stabilizację stawu barkowego i umożliwiających szeroki zakres ruchów ramienia.

Uszkodzenia tej struktury są powszechnym problemem, szczególnie w populacji dorosłych i aktywnych fizycznie osób.

Patofizjologia i przyczyny uszkodzeń stożka rotatorów

Uszkodzenia stożka rotatorów mogą obejmować tendinopatię (czyli ból związany z obciążaniem mechanicznym ścięgna), jak

również bardziej zaawansowane zmiany strukturalne, takie jak częściowe lub pełne zerwania ścięgien. Ważne jest jednak

zrozumienie, że tendinopatia sama w sobie nie zawsze wiąże się z widocznymi uszkodzeniami strukturalnymi. Zmiany

strukturalne, takie jak przerwanie ciągłości ścięgna, mogą, ale nie muszą występować równocześnie z objawami bólowymi.

Urazowe uszkodzenia stożka rotatorów często występują w wyniku nagłego przeciążenia lub urazu, np. podczas podnoszenia

ciężkich przedmiotów lub uprawiania sportów kontaktowych. Jednak znaczna część problemów ze stożkiem ma charakter

zwyrodnieniowy, rozwijając się stopniowo w wyniku procesów starzenia się tkanek i osłabienia ścięgien związanego z wiekiem.

Objawy kliniczne

Pacjenci z uszkodzeniem stożka rotatorów mogą doświadczać szerokiego spektrum objawów, zależnie od stopnia

zaawansowania problemu:

• Ból w okolicy barku, szczególnie podczas ruchów nad głową lub rotacyjnych,

• Ból nocny, który często nasila się podczas leżenia na uszkodzonym barku,

• Osłabienie mięśniowe, które może uniemożliwiać podnoszenie ramienia,

• Ograniczenie ruchomości stawu barkowego, utrudniające wykonywanie codziennych czynności.

  
  

W zaawansowanych przypadkach może dojść do całkowitej utraty funkcji barku, co prowadzi do znacznych ograniczeń w

codziennym życiu.

Diagnostyka

Diagnoza uszkodzeń stożka rotatorów wymaga dokładnego wywiadu, badania klinicznego oraz obrazowania, takiego jak

ultrasonografia lub rezonans magnetyczny (MRI). Te metody pozwalają na ocenę stanu ścięgien oraz wykrycie ewentualnych

naderwań lub pełnego zerwania. Obrazowanie jest również kluczowe w różnicowaniu tendinopatii od uszkodzeń strukturalnych,

gdyż nie każda tendinopatia jest związana z widocznymi uszkodzeniami ścięgna.

Uszkodzenia klasyfikuje się na podstawie rozmiaru i lokalizacji rozdarcia. Najczęściej stosowane klasyfikacje to klasyfikacja

Ellmana dla naderwań częściowych oraz klasyfikacja Codmana dla rozdarć pełnej grubości.

Leczenie

Leczenie zachowawcze jest zazwyczaj pierwszą linią postępowania w przypadku uszkodzeń stożka rotatorów. Obejmuje ono:

• Fizjoterapię, która pomaga wzmocnić mięśnie stożka rotatorów oraz poprawić zakres ruchu i stabilność stawu.

Regularne ćwiczenia są kluczowe w przywracaniu funkcji barku i minimalizowaniu bólu.

• Farmakoterapię, opartą na niesteroidowych lekach przeciwzapalnych (NLPZ), które pomagają łagodzić ból i stany

zapalne.

Zastrzyki z kortykosteroidów są czasami stosowane w celu zmniejszenia stanu zapalnego, jednak ich stosowanie wymaga

szczególnej ostrożności. Chociaż kortykosteroidy mogą przynieść krótkotrwałą ulgę, ich wielokrotne podawanie może

prowadzić do osłabienia struktury ścięgna i jego dalszej degeneracji. Z tego względu, decyzja o ich zastosowaniu powinna być

dokładnie przemyślana i oparta na indywidualnych potrzebach pacjenta.

W przypadku pełnych zerwań ścięgien lub gdy leczenie zachowawcze nie przynosi poprawy, rozważa się leczenie operacyjne.

Najczęściej stosowane techniki to małoinwazyjne zabiegi artroskopowe, które pozwalają na precyzyjną naprawę stożka

rotatorów przy minimalnym ryzyku powikłań.

Rokowania i rehabilitacja

Rokowanie po uszkodzeniach stożka rotatorów zależy od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta, stopień uszkodzenia, czas

od wystąpienia objawów do rozpoczęcia leczenia oraz skuteczność rehabilitacji. W większości przypadków, dobrze

zaplanowana fizjoterapia pozwala na poprawę funkcji barku w ciągu kilku miesięcy.

W przypadku leczenia operacyjnego, kluczowym elementem powrotu do pełnej sprawności jest stopniowa rehabilitacja.

Ćwiczenia wzmacniające i poprawiające zakres ruchu są konieczne, aby zapobiec ponownym uszkodzeniom i odbudować

funkcję stawu.

Czynniki ryzyka

Do czynników zwiększających ryzyko uszkodzeń stożka rotatorów należą:

• Wiek – wraz z wiekiem struktury ścięgien ulegają osłabieniu, co zwiększa ryzyko uszkodzeń,

• Powtarzalne ruchy nad głową – szczególnie w zawodach wymagających intensywnej pracy fizycznej lub

uprawiających sporty, takie jak tenis czy pływanie,

• Choroby współistniejące – takie jak cukrzyca, hiperlipidemia, nadciśnienie czy otyłość, które mogą sprzyjać

rozwojowi tendinopatii.

Podsumowanie

Uszkodzenia stożka rotatorów, choć powszechne, mogą być skutecznie leczone, zwłaszcza jeśli diagnoza zostanie postawiona

we wczesnym stadium. Ważne jest, aby pacjenci z objawami bólu barku jak najszybciej zgłosili się na konsultację medyczną,

co pozwoli na zastosowanie odpowiedniego leczenia i uniknięcie poważniejszych komplikacji. Regularna rehabilitacja i

wzmacnianie mięśni barku są kluczowe dla utrzymania zdrowego stawu i zapobiegania nawrotom urazów.